Mir'atü'l Mecelle _{Ömer Hilmi Efendi'nin Külli Kaideler Şerhi}

Ömer Hilmi Efendi’nin Mekteb-i Hukuk’ta okutmuş olduğu Mecelle ders notlarının bir araya getirilmesi ile Mir‘âtü’l-Mecelle isimli, Mecelle’nin külli kaideler şerhi niteliğindeki eseri ortaya çıkmıştır. Kendisinin, Mecelle’yi hazırlayan cemiyetin üyelerinden biri olması ve eserin ilk şerhler arasında yer alması Mir‘âtü’l-Mecelle’nin önemini artırmıştır. Bu eserin ders notlarından oluşması ise dilinin diğer şerhlere nispeten daha sade ve anlaşılır olmasına vesile olmuştur. Söz konusu eser, muhtemelen makale olarak yayımlandığı için genellikle Ömer Hilmi Efendi’nin eserleri arasında zikredilmemiş ve bu sebeple de şimdiye kadar pek göz önünde olmamıştır. Eser, bu özellikleri ile günümüzde başta hukuk fakültesi ve ilahiyat fakültesi öğrencileri olmak üzere bu alanda çalışma yapmak ve bilgi sahibi olmak isteyenlerin başvurabileceği önemli bir kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır.

Çalışmamızda, öncelikle Ahmed Cevdet Paşa’nın asrımızın İmâm-ı Âzamı mesabesinde olduğunu ifade ettiği Ömer Hilmi Efendi’nin biyografisine yer verilmiş, ardından Mecelle ve külli kaidelere dair kısa bir tanıtım yapılmış ve sonrasında Mir‘âtü’l-Mecelle’nin tanıtımına yönelik bir bölüme yer verilmiştir. Bu bölümlerin ardından Mir‘âtü’l- Mecelle eseri yeni harfler ile hazırlanmıştır. Metinde okuyucunun bilmeme ihtimali bulunan kelimeler dipnot ile gösterilmiş ve çalışmanın sonunda yer alacak şekilde bir kavram dizini oluşturulmuştur. Bu dipnotlar ve kavram dizini ile eser rahat bir şekilde anlaşılacak şekilde sunulmaya çalışılmıştır.

Bizlere Ömer Hilmi Efendi’yi tanıtan ve çalışmamızda uyarıları ile yanlışlarımızı düzelten Prof. Dr. Mustafa Avcı hocamıza teşekkürü bir borç biliriz. Çeviri yazıyı okuyarak tashihlerini paylaşan Dr. Ali Adem Yörük ile metnin hazırlanmasında her aşamada vermiş olduğu destek ve metne ilişkin hazırlamış olduğu tanıtım yazısı nedeniyle Yasin Yılmaz’a teşekkürlerimizi sunarız.

Bu çalışma vesilesiyle Ömer Hilmi Efendi’nin hatırlanmasına vesile olmak, Mecelle literatürüne ve bu alandaki çalışmacılara bir katkıda bulunmuş olmaktan dolayı memnuniyetimizi ifade ederiz.