İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .........................................................................................................5
KISALTMALAR DİZİNİ.........................................................................17
ŞEKİLLER DİZİNİ...................................................................................19
1. GİRİŞ.....................................................................................................21
2. HİBRİT UYUMSUZLUK DÜZENLEMELERİNE GENEL
BAKIŞ....................................................................................................29
2.1. Vergiden Kaçınma Olgusu ve Hibrit Uyumsuzluk
Düzenlemeleri...............................................................................29
2.1.1. Genel Hatlarıyla Mükelleflerin Vergilere Karşı
Tepkileri...........................................................................32
2.1.1.1. Vergi Kaçırma................................................35
2.1.1.2. Vergiden Kaçınma .........................................36
2.1.1.2.1. Vergiden Kaçınma
Kavramının Tanımlanmasına
Yönelik Birinci Yaklaşım............38
2.1.1.2.2. Vergiden Kaçınma Kavramının Tanımlanmasına
Yönelik İkinci Yaklaşım..............40
2.1.1.3. Peçeleme ........................................................42
2.1.1.4. Vergi Planlaması............................................47
2.1.1.5. Agresif Vergi Planlaması...............................51
2.1.1.6. Hibrit Uyumsuzluk Düzenlemelerinin
Mükelleflerin Vergilere Karşı Tepkileri
Bağlamında Değerlendirilmesi ......................66
2.1.2. Genel Hatlarıyla Hibrit Uyumsuzluk Düzenlemeleri ......68
2.2. Hibrit Uyumsuzluk Düzenlemelerinin Arka Planı:
İşletmelerde Finansal Yönetim, Finansman Kaynakları ve
Vergiden Kaçınma Arasındaki Köprü ..........................................76
2.2.1. İşletmelerin Hukuki Yapılarına Genel Bakış...................77
2.2.2. İşletmelerin Finansman Kaynaklarına Genel Bakış.........87
2.2.2.1. Borçla ve Öz Sermayeyle Finansman
Ayrımı............................................................89
2.2.2.2. Hibrit Finansal Araçlar.................................100
2.2.2.2.1. İkinci Dereceden Teminatsız
Borçlanma Araçları (İkincil
Borçlar)......................................114
2.2.2.2.2. Kâra İştirakli Tahvil...................116
2.2.2.2.3. Gizli Ortaklık.............................117
2.2.2.2.4. Dönüştürülebilir Tahviller .........118
2.2.2.2.5. Ara Finansman...........................121
2.2.2.2.6. Diğer Hibrit Finansal Araçlar....124
3. HİBRİT UYUMSUZLUK DÜZENLEMELERİNİN
ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ: BEPS 2 NO’LU EYLEM
PLANI’NDAKİ İÇ HUKUKA YÖNELİK TAVSİYELERİN
İNCELENMESİ..................................................................................127
3.1. BEPS 2 No’lu Eylem Planı’nın Genel Çerçevesi.......................127
3.2. Tavsiye 1: Hibrit Finansal Araç Kuralı ......................................148
3.2.1. Hibrit Finansal Araç Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................153
3.2.1.1. Ödeme ..........................................................153
3.2.1.2. İndirilebilirlik...............................................154
3.2.1.3. Vergilendirilmeme (Dâhil Edilmeme) .........155
3.2.1.4. Uyumsuzluk .................................................162
3.2.2. Hibrit Finansal Araç Kuralının Kapsamına Giren
Finansal Düzenlemeler ..................................................163
3.2.2.1. Finansal Araç Kavramı ................................163
3.2.2.2 Hibrit Transferler .........................................174
3.2.2.3. İkame Ödemeler...........................................182
3.2.3. Hibrit Finansal Araç Kuralı: Birincil ve
İkincil/Koruyucu Kurallar .............................................185
3.2.3.1. Kuralın Çerçevesi.........................................185
3.2.3.2. Zamanlama Farklılıkları...............................197
3.2.3.3. Birincil Kural: İndirimin Kabul
Edilmemesi ..................................................199
3.2.3.4. İkincil/Koruyucu Kural: Finansal Araç
Kapsamında Yapılan Ödemenin
Vergilendirilebilir Gelire Dâhil Edilmesi.....202
3.2.4. Kuralın Kapsamı............................................................205
3.2.5. Kuralın İstisnaları ..........................................................207
3.3. Tavsiye 2: Finansal Araçlara Yönelik Vergisel Muamelelere
İlişkin Özel Tavsiyeler ...............................................................212
3.3.1. İndirilebilir Nitelikteki Ödemeler Bakımından
İstisna Uygulanmaması..................................................214
3.3.2. Hibrit Transferler Bakımından Mahsup İmkânının
Sınırlandırılması ............................................................218
3.3.3.Kuralın Kapsamı...............................................................220
3.4. Tavsiye 3: İhmal Edilmiş Hibrit Ödemeler Kuralı .....................221
3.4.1. İhmal Edilmiş Hibrit Ödemeler Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................223
3.4.1.1. İhmal Edilmiş Ödeme ..................................223
3.4.1.2. Hibrit Ödeyen...............................................224
3.4.1.3. İki Ülke Tarafından Vergilendirilebilir
Gelir İçinde Kabul Edilen Gelir...................232
3.4.2. Kuralın Yalnızca Hibrit Uyumsuzluğa Yol Açan
Ödemelere Uygulanması ...............................................235
3.4.3. İhmal Edilmiş Hibrit Ödemelerin Etkilerinin
Giderilmesinde Birincil Kural ve İkincil/Koruyucu
Kurallar..........................................................................236
3.4.4. Kuralın Kapsamı............................................................239
3.5. Tavsiye 4: Ters Hibrit Kuralı......................................................240
3.5.1. Ters Hibrit Kuralında Yer Alan Kavramların İçeriği ....241
3.5.1.1. Yatırımcının Mukim Olduğu Ülke...............242
3.5.1.2. Kuruluş Ülkesi .............................................243
3.5.1.3. Ters Hibrit....................................................249
3.5.2. Kuralın Yalnızca Hibrit Uyumsuzluklara
Uygulanması..................................................................251
3.5.3. Ödemenin İndirim/Vergilendirilmeme Sonucuna Yol
Açtığı Ölçüde Uyumsuzluğun Giderilmesi....................255
3.5.4. Kuralın Kapsamı............................................................257
3.6. Tavsiye 5: Ters Hibitlere Yönelik Vergisel Muameleler
Üzerine Özel Tavsiyeler.............................................................258
3.6.1. Kontrol Edilen Yabancı Kurumlara İlişkin Kurallara
ve Diğer Sınır Ötesi Yatırım Rejimlerine Yönelik
Geliştirmeler..................................................................259
3.6.2. Mukim Olmayan Yatırımcıların Şeffaflığının
Sınırlandırılması ............................................................261
3.6.3. Aracılar İçin Raporlama Yükümlülüğü .........................262
3.7. Tavsiye 6: İndirilebilir Hibrit Ödemeler Kuralı..........................266
3.7.1. İndirilebilir Hibrit Ödemeler Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................268
3.7.1.1. Hibrit Ödeyen...............................................268
3.7.1.2. Çifte İndirim.................................................274
3.7.2 Kuralın Yalnızca Hibrit Uyumsuzluğa Yol Açan
Ödemelere Uygulanması ...............................................275
3.7.3. İndirilebilir Hibrit Ödemelerin Etkilerinin
Giderilmesinde Birincil ve İkincil/Koruyucu
Kurallar..........................................................................280
3.7.4. Kuralın Kapsamı............................................................281
3.8. Tavsiye 7: Çifte Mukim Ödeyen Kuralı.....................................282
3.8.1. Çifte Mukim Ödeyen Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................284
3.8.1.1. İndirilebilirlik...............................................284
3.8.1.2. Çifte İndirim.................................................285
3.8.2. Kuralın Yalnızca Çifte Mukimler Tarafından
Yapılan İndirilebilir Nitelikteki Ödemelere
Uygulanması..................................................................286
3.8.3. Kuralın Yalnızca Hibrit Uyumsuzluğa Yol Açan
Ödemelere Uygulanması ...............................................288
3.8.4. Çifte Mukim Ödeyen Kuralı Kapsamındaki Hibrit
Uyumsuzlukların Etkilerinin Giderilmesi......................289
3.9. Tavsiye 8: İçe Aktarılmış Uyumsuzluk Kuralı...........................290
3.9.1. İçe Aktarılmış Uyumsuzluk Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................292
3.9.1.1. İçe Aktarılmış Uyumsuzluğu Doğuran
Ödeme ..........................................................293
3.9.1.2. Hibrit İndirim...............................................293
3.9.1.3. Hibrit İndirim ve İçe Aktarılmış
Uyumsuzluk Yaratan Ödeme Arasındaki
Bağlantı........................................................294
3.9.1.4. Takip ve Öncelik Kuralları ..........................295
3.9.1.4.1. Kurgulanmış İçe Aktarılmış
Uyumsuzluk Kuralı....................296
3.9.1.4.2. Doğrudan İçe Aktarılmış
Uyumsuzluk Kuralı....................296
3.9.1.4.3. Dolaylı İçe Aktarılmış
Uyumsuzluk Kuralı....................297
3.9.2. İçe Aktarılmış Uyumsuzlukların Etkilerinin
Giderilmesi ....................................................................297
3.9.2.1. Ön İnceleme .................................................300
3.9.2.2. Birinci Yöntemin/Aşamanın
Uygulanması ................................................300
3.9.2.3. İkinci Yöntemin/Aşamanın Uygulanması....303
3.9.2.4. Üçüncü Yöntemin/Aşamanın
Uygulanması ................................................306
3.9.3. Kuralın Kapsamı............................................................309
3.10. Tavsiye 9: Tasarım İlkeleri.........................................................310
3.10.1. Tasarım İlkeleri..............................................................313
3.10.1.1. Ülke Mevzuatı Kapsamında Ortaya
Çıkan Vergi Avantajını Tersine
Çevirmek Yerine Uyumsuzluğu
Gidermek......................................................314
3.10.1.2. Kapsayıcı Olmak..........................................314
3.10.1.3. Otomatik Olarak Uygulanmak .....................315
3.10.1.4. Kural Koordinasyonu Yoluyla Çifte
Vergilendirmeden Kaçınmak .......................315
3.10.1.5. Mevcut İç Hukuktaki Aksamayı En Aza
İndirmek.......................................................320
3.10.1.6. Uygulamada Açık ve Şeffaf Olmak .............320
3.10.1.7. Kuralların Her Ülkenin Vergi
Kanunlarına Dahil Edilmesi İçin Yeterli
Esnekliği Sağlamak......................................321
3.10.1.8. Vergi Mükellefleri/İdareleri İçin
Uygulanabilir Olmak ve Uyum
Maliyetlerini Asgari Düzeyde Tutmak.........322
3.10.2. Uygulama ve Koordinasyon ..........................................323
3.10.2.1. Tavsiyeler Konusunda Üzerinde
Anlaşmaya Varılmış Bir Rehberlik
Geliştirilmesi................................................323
3.10.2.2. Tavsiyelerin Uygulanmasında
(Zamanlamayı da İçerecek Şekilde)
Koordinasyonun Sağlanması........................324
3.10.2.3. Geçiş Kurallarının Geliştirilmesi .................325
3.10.2.4. Tavsiyelerin Etkili ve Tutarlı Bir Şekilde
Uygulanıp Uygulanmadığının Gözden
Geçirilmesi...................................................326
3.10.2.5. Ülkelerin Hibrit Finansal Araçlar ve
Hibrit İşletmelere Yönelik
Muamelelerine İlişkin Bilgi Alışverişi.........329
3.10.2.6. İlgili Bilgileri Vergi Mükelleflerine
Sunmaya Çalışmak.......................................333
3.10.2.7. Tavsiyelerin, 3 ve 4 No’lu Eylem Planları
Dahil Olmak Üzere BEPS Projesi
Kapsamındaki Diğer Eylemlerle
Etkileşiminin Dikkate Alınması...................333
3.11. Tavsiye 10: Kurgulanmış Düzenlemelerin Tanımı.....................336
3.11.1. Genel Tanım ..................................................................338
3.11.2.Kurgulanmış Düzenlemeler İçin Örnekler......................342
3.11.2.1. Hibrit Uyumsuzluk Yaratmak İçin
Tasarlanmış Ya Da Bu Amaçla
Oluşturulmuş Bir Planın Parçası Olan
Düzenlemeler...............................................342
3.11.2.2. Hibrit Uyumsuzluk Yaratmak İçin
Kullanılan Bir Koşul, Adım Ya Da İşlemi
İçeren Düzenlemeler ....................................343
3.11.2.3. Hibrit Uyumsuzluktan Kaynaklanan
Vergisel Avantajın Ön Plana Çıkarılması
Suretiyle Pazarlanan Düzenlemeler .............344
3.11.2.4. Öncelikle Hibrit Uyumsuzluğun Ortaya
Çıktığı Ülkede Mukim Mükelleflere
Pazarlanan Düzenlemeler.............................345
3.11.2.5. Hibrit Uyumsuzluğun Ortadan Kalkması
Durumunda Koşulları Değişir Nitelikteki
Düzenlemeler...............................................346
3.11.2.6. Hibrit Uyumsuzluk Gerçekleşmediğinde
Negatif Sonuç Doğuracak Düzenlemeler.....347
3.11.2.7. Mükellefin Bir Kurgulanmış
Düzenlemenin Tarafı Olmaması Hali ..........348
3.12. Tavsiye 11: İlişkili Kişiler, Kontrol Grubu ve Birlikte
Hareket Etme Kavramlarının Tanımları.....................................354
3.12.1. Genel Tanım ..................................................................357
3.12.1.1. Yatırıma Sahip Olma ...................................357
3.12.1.2. Kontrol Grubu..............................................364
3.12.1.3. İlişkili Kişiler ...............................................367
3.12.2. Çıkarların Toplanması ...................................................370
3.12.3. Birlikte Hareket Etme ....................................................370
3.13. Tavsiye 12: Diğer Tanımlar........................................................376
4. TÜRK VERGİ MEVZUATININ HİBRİT UYUMSUZLUK
DÜZENLEMELERİ ÇERÇEVESİNDE
DEĞERLENDİRİLMESİ..................................................................393
4.1. Bölüme Giriş: Genel Hatlarıyla Türk Kurumlar Vergisi
Sistemi........................................................................................393
4.2. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 1’de Yer Alan
Hibrit Finansal Araç Kuralının İrdelenmesi ...............................400
4.2.1. Hibrit Finansal Araç Kuralında Yer Alan
Kavramların Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde
Değerlendirilmesi ..........................................................400
4.2.1.1. İndirilebilirlik...............................................400
4.2.1.2. Vergilendirilmeme (Dâhil Edilmeme) .........405
4.2.2. Hibrit Finansal Araç Kuralının Kapsamına Giren
Finansal Düzenlemelerin Türk Vergi Mevzuatı
Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................................415
4.2.2.1. Hibrit Finansal Araçlar.................................415
4.2.2.2. Hibrit Transferler .........................................422
4.2.2.3. İkame Ödemeler...........................................428
4.2.3. Hibrit Finansal Araç Kuralına İlişkin Tavsiye 1’in
Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde
Değerlendirilmesi ..........................................................429
4.2.3.1. Birincil Kural ...............................................429
4.2.3.2. İkincil/Koruyucu Kural................................442
4.2.3.3. Kuralın Kapsamı ..........................................447
4.2.3.4. Kuralın İstisnaları.........................................448
4.3. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 2’de Yer Alan
Finansal Araçlara Yönelik Vergisel Muamelelere İlişkin
Kuralların İrdelenmesi................................................................458
4.3.1. İndirilebilir Nitelikteki Ödemeler Bakımından
İstisna Uygulanmaması..................................................459
4.3.2. Hibrit Transferler Bakımından Mahsup İmkânının
Sınırlandırılması ............................................................460
4.4. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 3’te Yer Alan
İhmal Edilmiş Hibrit Ödemelere İlişkin Kuralların
İrdelenmesi .................................................................................464
4.4.1. İhmal Edilmiş Hibrit Ödemeler Kuralında Yer Alan
Kavramlara İlişkin Değerlendirme ................................464
4.4.2. İhmal Edilmiş Hibrit Ödemelere İlişkin Birincil ve
İkincil/Koruyucu Kuralların Türk Vergi Mevzuatı
Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................................469
4.5. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 4’te Yer Alan
Ters Hibritlere İlişkin Kuralların İrdelenmesi............................472
4.5.1. Ters Hibrit Kuralında Yer Alan Kavramların Türk
Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Değerlendirilmesi..........472
4.5.2. Ters Hibrite İlişkin Birincil Kuralın Türk Vergi
Mevzuatı Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................483
4.6. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 5’te Yer Alan
Ters Hibitlere Yönelik Vergisel Muameleler Üzerine Özel
Tavsiyelerin İrdelenmesi ............................................................484
4.7. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 6’da Yer Alan
İndirilebilir Hibrit Ödemelere İlişkin Kuralların İrdelenmesi ....488
4.7.1. İndirilebilir Hibrit Ödemeler Kuralında Yer Alan
Kavramların Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde
Değerlendirilmesi ..........................................................488
4.7.2. İndirilebilir Hibrit Ödemelere İlişkin Birincil ve
İkincil/Koruyucu Kuralların Türk Vergi Mevzuatı
Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................................489
4.8. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 7’de Yer Alan
Çifte Mukim Ödeyenlere İlişkin Kuralların İrdelenmesi............491
4.9. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 8’de Yer Alan
İçe Aktarılmış Uyumsuzluklara İlişkin Kuralların
İrdelenmesi .................................................................................494
4.9.1. İçe Aktarılmış Hibrit Uyumsuzluk Kuralında Yer
Alan Kavramların Türk Vergi Mevzuatı
Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................................495
4.9.2. İçe Aktarılmış Uyumsuzluklara İlişkin Birincil
Kuralın Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde
Değerlendirilmesi ..........................................................496
4.10. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 9’da Yer Alan
Tasarım İlkelerine İlişkin Kuralların İrdelenmesi ......................498
4.11. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 10’da Yer Alan
Kurgulanmış Düzenlemelerin Tanımına İlişkin Kuralların
İrdelenmesi .................................................................................503
4.12. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 11’de Yer Alan
İlişkili Kişiler, Kontrol Grubu ve Birlikte Hareket Etme
Kavramlarının Tanımına İlişkin Kuralların İrdelenmesi ............507
4.12.1 Kontrol Grubu................................................................508
4.12.2. İlişkili Kişiler.................................................................510
4.13. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 12’de Yer Alan
Diğer Tanımlara İlişkin Kuralların İrdelenmesi .........................514
5. SONUÇ ................................................................................................523
6. KAYNAKÇA.......................................................................................543
7. EKLER ................................................................................................591
EK-1. Karşılaştırma tablosu..................................................................591
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .........................................................................................................5
KISALTMALAR DİZİNİ.........................................................................17
ŞEKİLLER DİZİNİ...................................................................................19
1. GİRİŞ.....................................................................................................21
2. HİBRİT UYUMSUZLUK DÜZENLEMELERİNE GENEL
BAKIŞ....................................................................................................29
2.1. Vergiden Kaçınma Olgusu ve Hibrit Uyumsuzluk
Düzenlemeleri...............................................................................29
2.1.1. Genel Hatlarıyla Mükelleflerin Vergilere Karşı
Tepkileri...........................................................................32
2.1.1.1. Vergi Kaçırma................................................35
2.1.1.2. Vergiden Kaçınma .........................................36
2.1.1.2.1. Vergiden Kaçınma
Kavramının Tanımlanmasına
Yönelik Birinci Yaklaşım............38
2.1.1.2.2. Vergiden Kaçınma Kavramının Tanımlanmasına
Yönelik İkinci Yaklaşım..............40
2.1.1.3. Peçeleme ........................................................42
2.1.1.4. Vergi Planlaması............................................47
2.1.1.5. Agresif Vergi Planlaması...............................51
2.1.1.6. Hibrit Uyumsuzluk Düzenlemelerinin
Mükelleflerin Vergilere Karşı Tepkileri
Bağlamında Değerlendirilmesi ......................66
2.1.2. Genel Hatlarıyla Hibrit Uyumsuzluk Düzenlemeleri ......68
2.2. Hibrit Uyumsuzluk Düzenlemelerinin Arka Planı:
İşletmelerde Finansal Yönetim, Finansman Kaynakları ve
Vergiden Kaçınma Arasındaki Köprü ..........................................76
2.2.1. İşletmelerin Hukuki Yapılarına Genel Bakış...................77
2.2.2. İşletmelerin Finansman Kaynaklarına Genel Bakış.........87
2.2.2.1. Borçla ve Öz Sermayeyle Finansman
Ayrımı............................................................89
2.2.2.2. Hibrit Finansal Araçlar.................................100
2.2.2.2.1. İkinci Dereceden Teminatsız
Borçlanma Araçları (İkincil
Borçlar)......................................114
2.2.2.2.2. Kâra İştirakli Tahvil...................116
2.2.2.2.3. Gizli Ortaklık.............................117
2.2.2.2.4. Dönüştürülebilir Tahviller .........118
2.2.2.2.5. Ara Finansman...........................121
2.2.2.2.6. Diğer Hibrit Finansal Araçlar....124
3. HİBRİT UYUMSUZLUK DÜZENLEMELERİNİN
ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ: BEPS 2 NO’LU EYLEM
PLANI’NDAKİ İÇ HUKUKA YÖNELİK TAVSİYELERİN
İNCELENMESİ..................................................................................127
3.1. BEPS 2 No’lu Eylem Planı’nın Genel Çerçevesi.......................127
3.2. Tavsiye 1: Hibrit Finansal Araç Kuralı ......................................148
3.2.1. Hibrit Finansal Araç Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................153
3.2.1.1. Ödeme ..........................................................153
3.2.1.2. İndirilebilirlik...............................................154
3.2.1.3. Vergilendirilmeme (Dâhil Edilmeme) .........155
3.2.1.4. Uyumsuzluk .................................................162
3.2.2. Hibrit Finansal Araç Kuralının Kapsamına Giren
Finansal Düzenlemeler ..................................................163
3.2.2.1. Finansal Araç Kavramı ................................163
3.2.2.2 Hibrit Transferler .........................................174
3.2.2.3. İkame Ödemeler...........................................182
3.2.3. Hibrit Finansal Araç Kuralı: Birincil ve
İkincil/Koruyucu Kurallar .............................................185
3.2.3.1. Kuralın Çerçevesi.........................................185
3.2.3.2. Zamanlama Farklılıkları...............................197
3.2.3.3. Birincil Kural: İndirimin Kabul
Edilmemesi ..................................................199
3.2.3.4. İkincil/Koruyucu Kural: Finansal Araç
Kapsamında Yapılan Ödemenin
Vergilendirilebilir Gelire Dâhil Edilmesi.....202
3.2.4. Kuralın Kapsamı............................................................205
3.2.5. Kuralın İstisnaları ..........................................................207
3.3. Tavsiye 2: Finansal Araçlara Yönelik Vergisel Muamelelere
İlişkin Özel Tavsiyeler ...............................................................212
3.3.1. İndirilebilir Nitelikteki Ödemeler Bakımından
İstisna Uygulanmaması..................................................214
3.3.2. Hibrit Transferler Bakımından Mahsup İmkânının
Sınırlandırılması ............................................................218
3.3.3.Kuralın Kapsamı...............................................................220
3.4. Tavsiye 3: İhmal Edilmiş Hibrit Ödemeler Kuralı .....................221
3.4.1. İhmal Edilmiş Hibrit Ödemeler Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................223
3.4.1.1. İhmal Edilmiş Ödeme ..................................223
3.4.1.2. Hibrit Ödeyen...............................................224
3.4.1.3. İki Ülke Tarafından Vergilendirilebilir
Gelir İçinde Kabul Edilen Gelir...................232
3.4.2. Kuralın Yalnızca Hibrit Uyumsuzluğa Yol Açan
Ödemelere Uygulanması ...............................................235
3.4.3. İhmal Edilmiş Hibrit Ödemelerin Etkilerinin
Giderilmesinde Birincil Kural ve İkincil/Koruyucu
Kurallar..........................................................................236
3.4.4. Kuralın Kapsamı............................................................239
3.5. Tavsiye 4: Ters Hibrit Kuralı......................................................240
3.5.1. Ters Hibrit Kuralında Yer Alan Kavramların İçeriği ....241
3.5.1.1. Yatırımcının Mukim Olduğu Ülke...............242
3.5.1.2. Kuruluş Ülkesi .............................................243
3.5.1.3. Ters Hibrit....................................................249
3.5.2. Kuralın Yalnızca Hibrit Uyumsuzluklara
Uygulanması..................................................................251
3.5.3. Ödemenin İndirim/Vergilendirilmeme Sonucuna Yol
Açtığı Ölçüde Uyumsuzluğun Giderilmesi....................255
3.5.4. Kuralın Kapsamı............................................................257
3.6. Tavsiye 5: Ters Hibitlere Yönelik Vergisel Muameleler
Üzerine Özel Tavsiyeler.............................................................258
3.6.1. Kontrol Edilen Yabancı Kurumlara İlişkin Kurallara
ve Diğer Sınır Ötesi Yatırım Rejimlerine Yönelik
Geliştirmeler..................................................................259
3.6.2. Mukim Olmayan Yatırımcıların Şeffaflığının
Sınırlandırılması ............................................................261
3.6.3. Aracılar İçin Raporlama Yükümlülüğü .........................262
3.7. Tavsiye 6: İndirilebilir Hibrit Ödemeler Kuralı..........................266
3.7.1. İndirilebilir Hibrit Ödemeler Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................268
3.7.1.1. Hibrit Ödeyen...............................................268
3.7.1.2. Çifte İndirim.................................................274
3.7.2 Kuralın Yalnızca Hibrit Uyumsuzluğa Yol Açan
Ödemelere Uygulanması ...............................................275
3.7.3. İndirilebilir Hibrit Ödemelerin Etkilerinin
Giderilmesinde Birincil ve İkincil/Koruyucu
Kurallar..........................................................................280
3.7.4. Kuralın Kapsamı............................................................281
3.8. Tavsiye 7: Çifte Mukim Ödeyen Kuralı.....................................282
3.8.1. Çifte Mukim Ödeyen Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................284
3.8.1.1. İndirilebilirlik...............................................284
3.8.1.2. Çifte İndirim.................................................285
3.8.2. Kuralın Yalnızca Çifte Mukimler Tarafından
Yapılan İndirilebilir Nitelikteki Ödemelere
Uygulanması..................................................................286
3.8.3. Kuralın Yalnızca Hibrit Uyumsuzluğa Yol Açan
Ödemelere Uygulanması ...............................................288
3.8.4. Çifte Mukim Ödeyen Kuralı Kapsamındaki Hibrit
Uyumsuzlukların Etkilerinin Giderilmesi......................289
3.9. Tavsiye 8: İçe Aktarılmış Uyumsuzluk Kuralı...........................290
3.9.1. İçe Aktarılmış Uyumsuzluk Kuralında Yer Alan
Kavramların İçeriği........................................................292
3.9.1.1. İçe Aktarılmış Uyumsuzluğu Doğuran
Ödeme ..........................................................293
3.9.1.2. Hibrit İndirim...............................................293
3.9.1.3. Hibrit İndirim ve İçe Aktarılmış
Uyumsuzluk Yaratan Ödeme Arasındaki
Bağlantı........................................................294
3.9.1.4. Takip ve Öncelik Kuralları ..........................295
3.9.1.4.1. Kurgulanmış İçe Aktarılmış
Uyumsuzluk Kuralı....................296
3.9.1.4.2. Doğrudan İçe Aktarılmış
Uyumsuzluk Kuralı....................296
3.9.1.4.3. Dolaylı İçe Aktarılmış
Uyumsuzluk Kuralı....................297
3.9.2. İçe Aktarılmış Uyumsuzlukların Etkilerinin
Giderilmesi ....................................................................297
3.9.2.1. Ön İnceleme .................................................300
3.9.2.2. Birinci Yöntemin/Aşamanın
Uygulanması ................................................300
3.9.2.3. İkinci Yöntemin/Aşamanın Uygulanması....303
3.9.2.4. Üçüncü Yöntemin/Aşamanın
Uygulanması ................................................306
3.9.3. Kuralın Kapsamı............................................................309
3.10. Tavsiye 9: Tasarım İlkeleri.........................................................310
3.10.1. Tasarım İlkeleri..............................................................313
3.10.1.1. Ülke Mevzuatı Kapsamında Ortaya
Çıkan Vergi Avantajını Tersine
Çevirmek Yerine Uyumsuzluğu
Gidermek......................................................314
3.10.1.2. Kapsayıcı Olmak..........................................314
3.10.1.3. Otomatik Olarak Uygulanmak .....................315
3.10.1.4. Kural Koordinasyonu Yoluyla Çifte
Vergilendirmeden Kaçınmak .......................315
3.10.1.5. Mevcut İç Hukuktaki Aksamayı En Aza
İndirmek.......................................................320
3.10.1.6. Uygulamada Açık ve Şeffaf Olmak .............320
3.10.1.7. Kuralların Her Ülkenin Vergi
Kanunlarına Dahil Edilmesi İçin Yeterli
Esnekliği Sağlamak......................................321
3.10.1.8. Vergi Mükellefleri/İdareleri İçin
Uygulanabilir Olmak ve Uyum
Maliyetlerini Asgari Düzeyde Tutmak.........322
3.10.2. Uygulama ve Koordinasyon ..........................................323
3.10.2.1. Tavsiyeler Konusunda Üzerinde
Anlaşmaya Varılmış Bir Rehberlik
Geliştirilmesi................................................323
3.10.2.2. Tavsiyelerin Uygulanmasında
(Zamanlamayı da İçerecek Şekilde)
Koordinasyonun Sağlanması........................324
3.10.2.3. Geçiş Kurallarının Geliştirilmesi .................325
3.10.2.4. Tavsiyelerin Etkili ve Tutarlı Bir Şekilde
Uygulanıp Uygulanmadığının Gözden
Geçirilmesi...................................................326
3.10.2.5. Ülkelerin Hibrit Finansal Araçlar ve
Hibrit İşletmelere Yönelik
Muamelelerine İlişkin Bilgi Alışverişi.........329
3.10.2.6. İlgili Bilgileri Vergi Mükelleflerine
Sunmaya Çalışmak.......................................333
3.10.2.7. Tavsiyelerin, 3 ve 4 No’lu Eylem Planları
Dahil Olmak Üzere BEPS Projesi
Kapsamındaki Diğer Eylemlerle
Etkileşiminin Dikkate Alınması...................333
3.11. Tavsiye 10: Kurgulanmış Düzenlemelerin Tanımı.....................336
3.11.1. Genel Tanım ..................................................................338
3.11.2.Kurgulanmış Düzenlemeler İçin Örnekler......................342
3.11.2.1. Hibrit Uyumsuzluk Yaratmak İçin
Tasarlanmış Ya Da Bu Amaçla
Oluşturulmuş Bir Planın Parçası Olan
Düzenlemeler...............................................342
3.11.2.2. Hibrit Uyumsuzluk Yaratmak İçin
Kullanılan Bir Koşul, Adım Ya Da İşlemi
İçeren Düzenlemeler ....................................343
3.11.2.3. Hibrit Uyumsuzluktan Kaynaklanan
Vergisel Avantajın Ön Plana Çıkarılması
Suretiyle Pazarlanan Düzenlemeler .............344
3.11.2.4. Öncelikle Hibrit Uyumsuzluğun Ortaya
Çıktığı Ülkede Mukim Mükelleflere
Pazarlanan Düzenlemeler.............................345
3.11.2.5. Hibrit Uyumsuzluğun Ortadan Kalkması
Durumunda Koşulları Değişir Nitelikteki
Düzenlemeler...............................................346
3.11.2.6. Hibrit Uyumsuzluk Gerçekleşmediğinde
Negatif Sonuç Doğuracak Düzenlemeler.....347
3.11.2.7. Mükellefin Bir Kurgulanmış
Düzenlemenin Tarafı Olmaması Hali ..........348
3.12. Tavsiye 11: İlişkili Kişiler, Kontrol Grubu ve Birlikte
Hareket Etme Kavramlarının Tanımları.....................................354
3.12.1. Genel Tanım ..................................................................357
3.12.1.1. Yatırıma Sahip Olma ...................................357
3.12.1.2. Kontrol Grubu..............................................364
3.12.1.3. İlişkili Kişiler ...............................................367
3.12.2. Çıkarların Toplanması ...................................................370
3.12.3. Birlikte Hareket Etme ....................................................370
3.13. Tavsiye 12: Diğer Tanımlar........................................................376
4. TÜRK VERGİ MEVZUATININ HİBRİT UYUMSUZLUK
DÜZENLEMELERİ ÇERÇEVESİNDE
DEĞERLENDİRİLMESİ..................................................................393
4.1. Bölüme Giriş: Genel Hatlarıyla Türk Kurumlar Vergisi
Sistemi........................................................................................393
4.2. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 1’de Yer Alan
Hibrit Finansal Araç Kuralının İrdelenmesi ...............................400
4.2.1. Hibrit Finansal Araç Kuralında Yer Alan
Kavramların Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde
Değerlendirilmesi ..........................................................400
4.2.1.1. İndirilebilirlik...............................................400
4.2.1.2. Vergilendirilmeme (Dâhil Edilmeme) .........405
4.2.2. Hibrit Finansal Araç Kuralının Kapsamına Giren
Finansal Düzenlemelerin Türk Vergi Mevzuatı
Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................................415
4.2.2.1. Hibrit Finansal Araçlar.................................415
4.2.2.2. Hibrit Transferler .........................................422
4.2.2.3. İkame Ödemeler...........................................428
4.2.3. Hibrit Finansal Araç Kuralına İlişkin Tavsiye 1’in
Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde
Değerlendirilmesi ..........................................................429
4.2.3.1. Birincil Kural ...............................................429
4.2.3.2. İkincil/Koruyucu Kural................................442
4.2.3.3. Kuralın Kapsamı ..........................................447
4.2.3.4. Kuralın İstisnaları.........................................448
4.3. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 2’de Yer Alan
Finansal Araçlara Yönelik Vergisel Muamelelere İlişkin
Kuralların İrdelenmesi................................................................458
4.3.1. İndirilebilir Nitelikteki Ödemeler Bakımından
İstisna Uygulanmaması..................................................459
4.3.2. Hibrit Transferler Bakımından Mahsup İmkânının
Sınırlandırılması ............................................................460
4.4. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 3’te Yer Alan
İhmal Edilmiş Hibrit Ödemelere İlişkin Kuralların
İrdelenmesi .................................................................................464
4.4.1. İhmal Edilmiş Hibrit Ödemeler Kuralında Yer Alan
Kavramlara İlişkin Değerlendirme ................................464
4.4.2. İhmal Edilmiş Hibrit Ödemelere İlişkin Birincil ve
İkincil/Koruyucu Kuralların Türk Vergi Mevzuatı
Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................................469
4.5. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 4’te Yer Alan
Ters Hibritlere İlişkin Kuralların İrdelenmesi............................472
4.5.1. Ters Hibrit Kuralında Yer Alan Kavramların Türk
Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Değerlendirilmesi..........472
4.5.2. Ters Hibrite İlişkin Birincil Kuralın Türk Vergi
Mevzuatı Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................483
4.6. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 5’te Yer Alan
Ters Hibitlere Yönelik Vergisel Muameleler Üzerine Özel
Tavsiyelerin İrdelenmesi ............................................................484
4.7. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 6’da Yer Alan
İndirilebilir Hibrit Ödemelere İlişkin Kuralların İrdelenmesi ....488
4.7.1. İndirilebilir Hibrit Ödemeler Kuralında Yer Alan
Kavramların Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde
Değerlendirilmesi ..........................................................488
4.7.2. İndirilebilir Hibrit Ödemelere İlişkin Birincil ve
İkincil/Koruyucu Kuralların Türk Vergi Mevzuatı
Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................................489
4.8. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 7’de Yer Alan
Çifte Mukim Ödeyenlere İlişkin Kuralların İrdelenmesi............491
4.9. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 8’de Yer Alan
İçe Aktarılmış Uyumsuzluklara İlişkin Kuralların
İrdelenmesi .................................................................................494
4.9.1. İçe Aktarılmış Hibrit Uyumsuzluk Kuralında Yer
Alan Kavramların Türk Vergi Mevzuatı
Çerçevesinde Değerlendirilmesi....................................495
4.9.2. İçe Aktarılmış Uyumsuzluklara İlişkin Birincil
Kuralın Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde
Değerlendirilmesi ..........................................................496
4.10. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 9’da Yer Alan
Tasarım İlkelerine İlişkin Kuralların İrdelenmesi ......................498
4.11. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 10’da Yer Alan
Kurgulanmış Düzenlemelerin Tanımına İlişkin Kuralların
İrdelenmesi .................................................................................503
4.12. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 11’de Yer Alan
İlişkili Kişiler, Kontrol Grubu ve Birlikte Hareket Etme
Kavramlarının Tanımına İlişkin Kuralların İrdelenmesi ............507
4.12.1 Kontrol Grubu................................................................508
4.12.2. İlişkili Kişiler.................................................................510
4.13. Türk Vergi Mevzuatı Çerçevesinde Tavsiye 12’de Yer Alan
Diğer Tanımlara İlişkin Kuralların İrdelenmesi .........................514
5. SONUÇ ................................................................................................523
6. KAYNAKÇA.......................................................................................543
7. EKLER ................................................................................................591
EK-1. Karşılaştırma tablosu..................................................................591