İÇİNDEKİLER
Yirmiüçüncü basıya önsöz . V
Onyedinci basıya önsöz VI
Onaltıncı basıya önsöz VII
Kısaltmalar cetveli XXV
Bibliyografya . XXVII
BİRİNCİ KISIM
GERÇEK KİŞİLER
1. GİRİŞ VE GENEL BİLGİLER. 5
1.1. Kişiler Hukukunun konusu 5
1.2. Kişi ve kişilik kavramı 5
1.2.1. Kişi kavramı ve türleri 5
1.2.1.1. Kişi kavramı 5
1.2.1.2. Kişilerin türleri 7
1.2.1.2.1. Gerçek kişiler 7
1.2.1.2.2. Tüzel kişiler . 8
1.2.1. Kişilik kavramı . 8
1.3. Kişiler Hukukunun Medenî Kanundaki yeri ve sistematiği 9
1.4. Kişiler Hukukunun temel ilkeleri . 11
1.4.1. Eşitlik ilkesi . 11
1.4.2. Özgürlük ilkesi . 13
1.4.3. Kişiliğe saygı ve kişiliğin korunması . 13
BİRİNCİ BÖLÜM
KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ
2. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 17
2.1. Tam doğum 17
2.2. Sağ doğum . 17
2.3. Kişiliğin kazanılması için, doğan çocuğun insan biçiminde olması
gerekir mi? . 19
2.4. Doğumun ispatı 20
2.5. Ceninin durumu 20
2.6. Henüz ana rahmine düşmemiş olanların durumu . 22
3. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ . 23
3.1. Genel olarak . 23
3.2. Ölüm 23
3.2.1. Ölümün saptanması . 23
3.2.1.1. Biyolojik ölüm 23
3.2.1.2. Beyinsel ölüm . 24
3.2.2. Ölümün ispatı . 26
3.2.2.1. İspat yükü . 26
3.2.2.2. İspat araçları 26
3.2.2.2.1. Kişisel durum (şahsî hâl) kütükleri . 26
3.2.2.2.2. Karineler . 26
3.2.2.2.2.1. Ölüm karinesi 26
3.2.2.2.2.2. Birlikte ölüm karinesi 28
3.2.3. Cesedin durumu . 28
3.3. Gaiplik (kişiliğin hakim kararı ile sona ermesi) . 30
3.3.1. Genel olarak . 30
3.3.2. Gaiplik kararının şartları 30
3.3.2.1. Maddî şartlar . 30
3.3.2.1.1. Ölüm tehlikesi 31
3.3.2.1.2. Uzun süreden beri haber alınamama 31
3.3.2.1.3. Süre 32
3.3.2.2. Yargılama usulü 32
3.3.2.2.1. Gaiplik kararı almak için mahkemeye başvurmaya yetkili kişiler . 32
3.3.2.2.2. Gaiplik kararı vermeye yetkili mahkeme . 33
3.3.2.2.3. İlân . 33
3.3.2.2.4. İlânın sonuçları . 33
3.3.3. Gaiplik kararının sonuçları 34
İKİNCİ BÖLÜM
KİŞİNİN EHLİYETLERİ
4. HAK EHLİYETİ 39
4.1. Hak ehliyeti kavramı 39
4.2. Hak ehliyetinin temel ilkeleri . 39
4.2.1. Genellik 39
4.2.2. Eşitlik . 40
4.3. Hak ehliyetine getirilen farklılıklar 40
4.3.1. Hak ehliyetine kanun tarafından getirilen farklılıklar 41
a) Evlenme . 41
b) Evlât edinme 41
c) Vasiyetname ve miras sözleşmesi yapma 41
d) Kefil olma, vakıf kurma, önemli bağışlamada bulunma 42
e) Vasi olabilme . 42
f) Din seçme . 42
g) Evlenme yasağı . 42
h) Kocasının soyadını taşıma zorunluluğu 42
i) Evlilik içinde doğan çocuğun babanın soyadını taşıması 43
j) Velayet ve vesayetten doğan farklar . 44
k) Mirasçılıktan doğan farklar 44
l) Şeref ve haysiyetsizlikten doğan farklar . 45
m) Akıl hastalığı . 45
n) Yabancılık 45
o) Dernek kurabilme ve derneğe üye olabilme . 45
4.3.2. Hâkim tarafından farklılık yaratılması 46
5. FİİL EHLİYETİ . 47
5.1. Kavram . 47
5.2. Hak ehliyetinden farkı 48
5.3. Fiil ehliyetinin türleri . 50
5.3.1. Hukukî işlem ehliyeti . 50
5.3.2. Hukuka aykırı fiillerden sorumlu olma 52
5.4. Fiil ehliyetinin şartları 52
5.4.1. Erginlik 52
5.4.1.1. Kavram . 52
5.4.1.2. Erginliğin türleri . 53
5.4.1.2.1. Yasal erginlik . 53
5.4.1.2.2. Evlenmeyle kazanılan erginlik . 53
5.4.1.2.3. Ergin kılınma (hâkim kararıyla kazanılan erginlik, kazai rüşt) . 55
5.4.1.2.3.1. Onbeş yaşın tamamlanması . 55
5.4.1.2.3.2. Küçüğün isteği . 55
5.4.1.2.3.3. Yasal temsilcinin katılması 55
5.4.1.2.3.4. Küçüğün çıkarlarının gözetilmesi 56
5.4.1.2.3.5. Kararın ilânı . 57
5.4.2. Ayırt etme gücü (temyiz kudreti) . 57
5.4.2.1. Kavram . 57
5.4.2.2. Ayırt etme gücünü ortadan kaldıran haller . 58
5.4.2.2.1. Yaş küçüklüğü 58
5.4.2.2.2. Akıl hastalığı 59
5.4.2.2.3. Akıl zayıflığı 59
5.4.2.2.4. Sarhoşluk 59
5.4.2.2.5. Diğer sebepler 60
5.4.2.3. Ayırt etme gücünün nisbiliği 60
5.4.2.4. Ayırt etme gücünün karine oluşu 61
5.4.3. Kısıtlı olmama . 62
a) Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı 63
b)Savurganlık, alkol ya da uyuşturucu madde alışkanlığı, kötü
yaşam tarzı, kötü yönetim (MK 406) 63
c)Bir yıl ya da daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı cezayamahkûmiyet (MK 407) 63
d) İlgilinin talebi 64
6. FİİL EHLİYETİ YÖNÜNDEN KİŞİLERİN AYIRIMI 65
6.1. Giriş 65
6.2. Ehliyetliler 65
6.2.1. Genel kural . 65
6.2.2. Yasal danışman atanmasının fiil ehliyetine etkisi 65
a) Oy (katılma) danışmanlığı . 67
b) Yönetim (idare) müşavirliği 67
c) Karma yasal danışmanlık . 68
6.3. Tam ehliyetsizler 69
6.3.1. Genel bilgi . 69
6.3.2. İşlem ehliyetsizliği . 69
6.3.2.1. Ana kural 69
6.3.2.2. İstisnalar 71
6.3.2.2.1. Hukukî işlem dışı haller . 71
6.3.2.2.2. Dürüstlük kuralından doğan istisna 72
6.3.2.2.3. Evlenme 74
6.3.2.2.4. Ölüme bağlı tasarruflar . 74
6.3.3. Tam ehliyetsizlerin hukuka aykırı fiillerden sorumlulukları . 75
6.3.3.1. Ana kural 75
6.3.3.2. İstisnalar 75
6.3.3.2.1. Kusursuz sorumluluk halleri 75
6.3.3.2.2. Hakkaniyet sorumluluğu 75
6.3.3.2.3. Ayırt etme gücünün geçici olarak kaybından sorumluluk . 76
6.3.4. Sebepsiz zenginleşme 77
6.3.5. Tam ehliyetsizlerin temsili . 78
6.3.5.1. Ana kural 78
6.3.5.2. Ana kuralın istisnaları: Yasak işlemler . 78
6.3.6. Özel olarak kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar . 78
6.4. Sınırlı ehliyetsizler . 84
6.4.1. Genel olarak . 84
6.4.2. Ana kural: Sınırlı ehliyetsizin yapacağı işleme yasal temsilcinin katılması zorunluluğu 85
6.4.2.1. Genel olarak 85
6.4.2.2. Yasal temsilcinin rızasını açıklaması 86
6.4.2.2.1. Rızayı gösterecek kişi . 86
6.4.2.2.2. Rızanın açıklanmasının özellikleri . 87
6.4.2.3. İşlemin geçersiz olmasının sonuçları 90
6.4.2.4. Üçüncü kişinin iyiniyetinin etkisi . 91
6.4.3. Ana kuralın istisnası: Sınırlı ehliyetsizin tek başına yapabileceği işlemler 91
6.4.3.1. Karşılıksız kazandırmalar . 91
6.4.3.2. Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar . 93
6.4.3.3. Sınırlı ehliyetsizin temsilci olarak işlem yapması . 94
6.4.4. Sınırlı ehliyetsizin hukuka aykırı fiillerden sorumluluğu 94
6.4.5. Ehliyetin genişletildiği haller . 95
6.4.6. Yasak işlemler 95
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KİŞİLİK HAKKI
7.KİŞİLİK HAKKI-KİŞİNİN KORUNMAYA DEĞER VARLIKLARI VE Kİ-ŞİNİN KORUNMASI 99
7.1. Genel bilgiler ve tanım . 99
7.1.1. Genel bilgiler . 99
7.1.2. Tanım . 99
7.2. Kişinin hakkının İsviçre/Türk Hukukunda düzenleniş biçimi 100
7.3. Kişilik hakkının nitelikleri . 103
7.4. Kişisel varlıkların başlıcaları 104
7.4.1. Hayat, sağlık ve vücut tamlığı . 104
7.4.1.1 Genel olarak . 104
7.4.1.2 Tıbbî müdahaleler 106
7.4.1.3 Organ ve doku aktarması . 113
7.4.1.3.1. Genel olarak 113
7.4.1.3.2. Yaşayan kişilerden organ(ve doku) nakli 114
7.4.1.3.3. Cesetten organ nakli 118
7.4.1.4. Cinsî hayat ve üreme fonksiyonuna müdahaleler . 120
7.4.1.5. Cinsiyet değişiklikleri . 122
7.4.2. Kişinin şeref ve haysiyeti . 130
7.4.2.1. Genel olarak 130
7.4.2.2. Şeref ve haysiyetin ihlali 131
7.4.2.3. Şeref ve haysiyete müdahale ve basın 132
7.4.3. Kişinin hayat alanı . 137
7.4.3.1. Genel olarak 137
7.4.3.2. Kişinin hayat alanları 138
7.4.3.2.1. Kamuya açık alan . 138
7.4.3.2.2. Özel alan 138
7.4.3.2.3. Gizlilik alanı . 138
7.4.3.3. Kişinin hayatının özel ve gizlilik alanına müdahaleler . 139
7.4.3.3.1. Ana kural 139
7.4.3.3.2. Kişinin özel ya da gizlilik alanına müdahalenin hukuka uygunluk şartları . 141
7.4.4. Kişinin resmi üzerindeki hakkı 142
7.4.4.1. Genel olarak . 142
7.4.4.2. Kişinin resminin yayınlanmasının hukuka uygun olduğu hâller . 143
7.4.5. Kişinin, meslek, sanat ve ticaret hayatında (kişiliğin) korunması 144
7.5. Kişiliğin korunması 148
7.5.1. Genel olarak . 148
7.5.2. Kişiliğin hukuki işlem sonucu olan tecavüzlere karşı korunması . 148
7.5.2.1. Ana kural . 149
7.5.2.1.1. Hak ehliyeti yönünden . 149
7.5.2.1.2. Fiil ehliyeti yönünden 150
7.5.2.1.3. Özgürlükler yönünden . 150
7.5.2.2. Ana kuralın istisnası 151
7.5.3. Kişinin sözleşme dışı saldırılara karşı korunması . 152
7.5.3.1. Genel olarak . 152
7.5.3.2. İlke: Tecavüzün hukuka aykırı olması . 152
7.5.3.3. Hukuka aykırılığı gideren haller (hukuka uygunluk sebepleri) 153
7.5.3.3.1. Kişiliğine müdahale edilenin (kişilik hakkı zedelenenin) rızası . 153
7.5.3.3.2. (Daha) Üstün özel yarar 153
7.5.3.3.3. Üstün kamu yararı . 155
7.5.3.3.4. Kanunun verdiği yetki . 155
7.5.4. Kişiliğe tecavüz halinde tanınan davalar . 155
7.5.4.1. Durdurma davası 156
7.5.4.2. Önleme davası . 157
7.5.4.3. Hukuka aykırılığın tespiti davası . 158
7.5.4.4. Vekâletsiz iş görmeden kaynaklanan dava 159
7.5.4.5. Maddî tazminat davası . 161
7.5.4.6. Manevî tazminat davası . 162
7.5.4.6.1. Genel açıklamalar 162
7.5.4.6.2. Manevî tazminat hakkının hayatta devri ve mirasçılara intikali . 165
7.5.5. Kişiliği koruyan davalarda yetkili mahkeme 166
7.5.6. Özel olarak cevap ve düzeltme hakkı . 167
8. KİŞİLERİN ADI . 169
8.1. Tanım ve genel bilgiler . 169
8.2. Adın türleri 169
8.2.1. Kullanılması zorunlu olan haklar 169
8.2.1.1. Özad . 169
8.2.1.2. Soyadı 170
8.2.2. Kullanılması zorunlu olmayan adlar . 170
8.2.2.1. Müstear ad . 170
8.2.2.2. Lakap . 171
8.3. Adın görevleri . 171
8.3.1. Belirtme 171
8.3.1.1. Ayırma yoluyla 171
8.3.1.2. Bağlama yoluyla 171
8.3.1.3. Nitelendirme yoluyla . 171
8.3.2. Düzen sağlama 171
8.3.3. Birlik yaratma . 172
8.4. Adın kazanılması . 172
8.4.1. Özadın kazanılması 172
8.4.2. Soyadının kazanılması . 173
8.4.2.1. Soybağı yoluyla 173
8.4.2.1.1. Ana ve babası evli olan çocuklar 173
8.4.2.1.2. Anası babası evli olmayan çocuklar . 174
8.4.2.1.3. Evlat edinme yoluyla 176
8.4.2.2. Evlenme yoluyla . 177
8.4.2.3. İdari yolla 179
8.4.3. Müstear adın kazanılması 179
8.4.4. Lakabın kazanılması 179
8.5. Adın korunması 179
8.5.1. Genel olarak . 179
8.5.2. Adın korunduğu haller . 180
8.5.2.1. Adın kullanılmasının çekişmeli olması . 180
8.5.2.2. Adın haksız kullanılması 180
8.5.3. Adı koruyan davalar . 181
8.5.3.1. Adın kullanılmasının çekişmeli olması halinde açılacak dava 181
8.5.3.2. Adın haksız kullanılması halinde açılacak davalar . 181
8.5.3.2.1. Durdurma davası 181
8.5.3.2.2. Önleme davası 181
8.5.3.2.3. Maddî tazminat davası . 181
8.5.3.2.4. Manevî tazminat davası 182
8.6. Adın değiştirilmesi . 182
8.6.1. Ana kural: Adın değişmezliği 182
8.6.2. Adın değiştirilmesine imkân veren haklı sebepler . 182
8.6.2.1. Kişisel sebepler . 183
8.6.2.2. Aile ilişkilerinden doğan sebepler 183
8.6.2.3. Ticarî faaliyete ilişkin sebepler . 183
8.6.2.4. Diğer sebepler . 183
8.6.3. Adın değiştirilmesinde usul . 184
8.6.3.1. Yetkili ve görevli mahkeme 184
8.6.3.2. Davacı . 184
8.6.3.3. Davaya katılacak kişiler 185
8.6.3.4. Kayıt . 185
8.6.4. Adın değiştirilmesine itiraz 185
8.6.5. Adın değiştirilmesinin sonuçları 185
8.6.6. Nüfus Hizmetleri Kanunu Geçici m. 8 düzenlemesi . 185
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KİŞİNİN DİĞER KİŞİLERLE VE YERLE İLİŞKİSİ
(Hısımlık ve İkametgâh)
9. HISIMLIK . 189
9.1. Hısımlık kavramı ve türleri 189
9.1.1. Kavram . 189
9.1.2. Türleri . 189
9.2. Kan hısımlığı . 189
9.2.1. Tanım 189
9.2.2. Kan hısımlığının türleri . 189
9.2.2.1. Üstsoy-altsoy hısımlığı 189
9.2.2.2. Yansoy hısımlığı 190
9.2.3. Kan hısımlığının derecesi . 191
9.2.4. Kan hısımlığının önemi . 191
9.3. Kayın hısımlığı 192
9.3.1. Genel açıklama . 192
9.3.2. Kayın hısımlığının kurulması 192
9.3.3. Kayın hısımlığının türleri 193
9.3.4. Kayın hısımlığının derecesi 193
9.3.5. Kayın hısımlığının önemi . 194
9.4. Evlât edinmeden doğan hısımlık . 194
10. YERLEŞİM YERİ 195
10.1. Genel olarak 195
10.2. Yerleşim yerinin tanımı ve yerleşim yerine hâkim olan ilkeler . 195
10.2.1. Tanım . 195
10.2.2. Yerleşim yerine hâkim olan ilkeler 196
10.2.2.1. Yerleşim yerinin tekliği ilkesi . 196
10.2.2.2. Yerleşim yerinin zorunluluğu ilkesi 197
10.2.2.3. Yerleşim yerinin sürekliliği ilkesi . 197
10.3. Yerleşim yerinin türleri . 198
10.3.1. Bağımsız yerleşim yeri 198
10.3.1.1. Sürekli olarak oturma . 198
10.3.1.2. Yerleşme (oturma) niyeti 198
10.3.2. Yasal yerleşim yeri (bağımsız olmayan yerleşim yeri) 199
10.3.2.1. Velâyet altındaki çocuklar 199
10.3.2.2. Vesayet altındaki kişiler 200
BEŞİNCİ BÖLÜM
KİŞİSEL DURUM SİCİLİ
(Şekli Kişiler Hukuku)
11. KİŞİSEL DURUM SİCİLİ 205
11.1. Genel olarak 205
11.2. Nüfus işleri örgütü . 205
11.2.1. Merkez örgütü . 205
11.2.2. Taşra örgütü . 205
11.2.2.1. İller . 205
11.2.2.2. İlçeler 205
11.3. Nüfus kütüklerinin tutulması ve kütüklerin yanlış tutulmasından doğan sorumluluk 206
11.3.1. Nüfus kütüklerinin tutulması 206
11.3.2. Nüfus kütüklerinin yanlış tutulmasından doğan hukukî sorumluluk 206
11.4. Kişisel durum siciline ilişkin genel ilkeler . 206
11.4.1. Sicilin bütünlüğü 206
11.4.2. Nüfus kayıtlarının incelenmesi . 206
11.4.3. Nüfus kayıtlarının ispat gücü 207
11.5. Nüfus kütüklerinin türleri . 207
11.5.1. Doğum kütüğü 207
11.5.2. Ölüm kütüğü ve gaiplik . 208
11.5.3. Yer değiştirme 208
11.5.4. Aile kütüğü . 209
11.5.5. Evlenme kütüğü 210
11.5.6. Boşanma ve evliliğin iptali kütüğü . 210
11.5.7. Tanıma evlât edinme kütüğü 210
11.6. Nüfus kayıtlarının ve kayıtlardaki maddî hataların düzeltilmesi ve iptali 211
11.6.1. Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi 211
11.6.2. Maddî hataların düzeltilmesi . 211
11.7. Nüfus kayıtlarının iptali 211
İKİNCİ KISIM
TÜZEL KİŞİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜZEL KİŞİLERE İLİŞKİN GENEL ESASLAR
1. TÜZEL KİŞİ KAVRAMI 215
1.1. Kavram . 215
1.2. Tüzel kişi kavramının içeriğindeki zorunlu unsurlar 215
1.2.1. Sürekli amaç unsuru . 215
1.2.2. Örgütlenme unsuru 217
1.2.3. Hukuk düzeninin tüzel kişiliği tanıması: Sınırlı sayı ilkesi 218
1.3. Tüzel kişilik perdesinin kaldırılması 219
1.4. Tüzel kişilere ilişkin mevzuat 222
1.4.1. Genel olarak . 222
1.4.2. Dernekler Hukuku Mevzuatı 222
1.4.2.1. Kanunlar . 222
1.4.2.2. Yönetmelikler ve Tebliğler 222
1.4.3. Vakıflar Hukuku Mevzuatı 223
1.4.3.1. Medeni Kanundan Önce Kurulmuş Vakıflar ile İlgili Mevzuat 223
1.4.3.2. Medeni Kanuna Göre Kurulmuş Vakıflar ile İlgili
Mevzuat . 223
2. TÜZEL KİŞİLERİN TARİHSEL TEMELLERİ 224
3. TÜZEL KİŞİLERİN HUKUKİ NİTELİĞİNE İLİŞKİN TEORİLER 228
3.1. Varsayım teorisi 228
3.2. Gerçeklik teorisi 229
3.3. Teorilerin bugünkü hukukumuz açısından anlamı 229
4. TÜZEL KİŞİLERİN ÇEŞİTLERİ. 231
4.1. Kamu hukuku tüzel kişileri . 231
4.2. Özel hukuk tüzel kişileri . 233
4.3. Kamu İktisadi Teşebbüsleri . 237
5. TÜZEL KİŞİLERİN KURULUŞUNA İLİŞKİN TEMEL İLKELER 240
5.1. Çeşitli kuruluş sistemleri . 240
5.1.1. Serbest kuruluş sistemi . 240
5.1.2. Tescil sistemi 241
5.1.3. İzin sistemi 241
5.2. Hukukumuzda tüzel kişilerin kuruluşunda geçerli olan sistem . 242
İÇİNDEKİLER
Yirmiüçüncü basıya önsöz . V
Onyedinci basıya önsöz VI
Onaltıncı basıya önsöz VII
Kısaltmalar cetveli XXV
Bibliyografya . XXVII
BİRİNCİ KISIM
GERÇEK KİŞİLER
1. GİRİŞ VE GENEL BİLGİLER. 5
1.1. Kişiler Hukukunun konusu 5
1.2. Kişi ve kişilik kavramı 5
1.2.1. Kişi kavramı ve türleri 5
1.2.1.1. Kişi kavramı 5
1.2.1.2. Kişilerin türleri 7
1.2.1.2.1. Gerçek kişiler 7
1.2.1.2.2. Tüzel kişiler . 8
1.2.1. Kişilik kavramı . 8
1.3. Kişiler Hukukunun Medenî Kanundaki yeri ve sistematiği 9
1.4. Kişiler Hukukunun temel ilkeleri . 11
1.4.1. Eşitlik ilkesi . 11
1.4.2. Özgürlük ilkesi . 13
1.4.3. Kişiliğe saygı ve kişiliğin korunması . 13
BİRİNCİ BÖLÜM
KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ
2. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 17
2.1. Tam doğum 17
2.2. Sağ doğum . 17
2.3. Kişiliğin kazanılması için, doğan çocuğun insan biçiminde olması
gerekir mi? . 19
2.4. Doğumun ispatı 20
2.5. Ceninin durumu 20
2.6. Henüz ana rahmine düşmemiş olanların durumu . 22
3. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ . 23
3.1. Genel olarak . 23
3.2. Ölüm 23
3.2.1. Ölümün saptanması . 23
3.2.1.1. Biyolojik ölüm 23
3.2.1.2. Beyinsel ölüm . 24
3.2.2. Ölümün ispatı . 26
3.2.2.1. İspat yükü . 26
3.2.2.2. İspat araçları 26
3.2.2.2.1. Kişisel durum (şahsî hâl) kütükleri . 26
3.2.2.2.2. Karineler . 26
3.2.2.2.2.1. Ölüm karinesi 26
3.2.2.2.2.2. Birlikte ölüm karinesi 28
3.2.3. Cesedin durumu . 28
3.3. Gaiplik (kişiliğin hakim kararı ile sona ermesi) . 30
3.3.1. Genel olarak . 30
3.3.2. Gaiplik kararının şartları 30
3.3.2.1. Maddî şartlar . 30
3.3.2.1.1. Ölüm tehlikesi 31
3.3.2.1.2. Uzun süreden beri haber alınamama 31
3.3.2.1.3. Süre 32
3.3.2.2. Yargılama usulü 32
3.3.2.2.1. Gaiplik kararı almak için mahkemeye başvurmaya yetkili kişiler . 32
3.3.2.2.2. Gaiplik kararı vermeye yetkili mahkeme . 33
3.3.2.2.3. İlân . 33
3.3.2.2.4. İlânın sonuçları . 33
3.3.3. Gaiplik kararının sonuçları 34
İKİNCİ BÖLÜM
KİŞİNİN EHLİYETLERİ
4. HAK EHLİYETİ 39
4.1. Hak ehliyeti kavramı 39
4.2. Hak ehliyetinin temel ilkeleri . 39
4.2.1. Genellik 39
4.2.2. Eşitlik . 40
4.3. Hak ehliyetine getirilen farklılıklar 40
4.3.1. Hak ehliyetine kanun tarafından getirilen farklılıklar 41
a) Evlenme . 41
b) Evlât edinme 41
c) Vasiyetname ve miras sözleşmesi yapma 41
d) Kefil olma, vakıf kurma, önemli bağışlamada bulunma 42
e) Vasi olabilme . 42
f) Din seçme . 42
g) Evlenme yasağı . 42
h) Kocasının soyadını taşıma zorunluluğu 42
i) Evlilik içinde doğan çocuğun babanın soyadını taşıması 43
j) Velayet ve vesayetten doğan farklar . 44
k) Mirasçılıktan doğan farklar 44
l) Şeref ve haysiyetsizlikten doğan farklar . 45
m) Akıl hastalığı . 45
n) Yabancılık 45
o) Dernek kurabilme ve derneğe üye olabilme . 45
4.3.2. Hâkim tarafından farklılık yaratılması 46
5. FİİL EHLİYETİ . 47
5.1. Kavram . 47
5.2. Hak ehliyetinden farkı 48
5.3. Fiil ehliyetinin türleri . 50
5.3.1. Hukukî işlem ehliyeti . 50
5.3.2. Hukuka aykırı fiillerden sorumlu olma 52
5.4. Fiil ehliyetinin şartları 52
5.4.1. Erginlik 52
5.4.1.1. Kavram . 52
5.4.1.2. Erginliğin türleri . 53
5.4.1.2.1. Yasal erginlik . 53
5.4.1.2.2. Evlenmeyle kazanılan erginlik . 53
5.4.1.2.3. Ergin kılınma (hâkim kararıyla kazanılan erginlik, kazai rüşt) . 55
5.4.1.2.3.1. Onbeş yaşın tamamlanması . 55
5.4.1.2.3.2. Küçüğün isteği . 55
5.4.1.2.3.3. Yasal temsilcinin katılması 55
5.4.1.2.3.4. Küçüğün çıkarlarının gözetilmesi 56
5.4.1.2.3.5. Kararın ilânı . 57
5.4.2. Ayırt etme gücü (temyiz kudreti) . 57
5.4.2.1. Kavram . 57
5.4.2.2. Ayırt etme gücünü ortadan kaldıran haller . 58
5.4.2.2.1. Yaş küçüklüğü 58
5.4.2.2.2. Akıl hastalığı 59
5.4.2.2.3. Akıl zayıflığı 59
5.4.2.2.4. Sarhoşluk 59
5.4.2.2.5. Diğer sebepler 60
5.4.2.3. Ayırt etme gücünün nisbiliği 60
5.4.2.4. Ayırt etme gücünün karine oluşu 61
5.4.3. Kısıtlı olmama . 62
a) Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı 63
b)Savurganlık, alkol ya da uyuşturucu madde alışkanlığı, kötü
yaşam tarzı, kötü yönetim (MK 406) 63
c)Bir yıl ya da daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı cezayamahkûmiyet (MK 407) 63
d) İlgilinin talebi 64
6. FİİL EHLİYETİ YÖNÜNDEN KİŞİLERİN AYIRIMI 65
6.1. Giriş 65
6.2. Ehliyetliler 65
6.2.1. Genel kural . 65
6.2.2. Yasal danışman atanmasının fiil ehliyetine etkisi 65
a) Oy (katılma) danışmanlığı . 67
b) Yönetim (idare) müşavirliği 67
c) Karma yasal danışmanlık . 68
6.3. Tam ehliyetsizler 69
6.3.1. Genel bilgi . 69
6.3.2. İşlem ehliyetsizliği . 69
6.3.2.1. Ana kural 69
6.3.2.2. İstisnalar 71
6.3.2.2.1. Hukukî işlem dışı haller . 71
6.3.2.2.2. Dürüstlük kuralından doğan istisna 72
6.3.2.2.3. Evlenme 74
6.3.2.2.4. Ölüme bağlı tasarruflar . 74
6.3.3. Tam ehliyetsizlerin hukuka aykırı fiillerden sorumlulukları . 75
6.3.3.1. Ana kural 75
6.3.3.2. İstisnalar 75
6.3.3.2.1. Kusursuz sorumluluk halleri 75
6.3.3.2.2. Hakkaniyet sorumluluğu 75
6.3.3.2.3. Ayırt etme gücünün geçici olarak kaybından sorumluluk . 76
6.3.4. Sebepsiz zenginleşme 77
6.3.5. Tam ehliyetsizlerin temsili . 78
6.3.5.1. Ana kural 78
6.3.5.2. Ana kuralın istisnaları: Yasak işlemler . 78
6.3.6. Özel olarak kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar . 78
6.4. Sınırlı ehliyetsizler . 84
6.4.1. Genel olarak . 84
6.4.2. Ana kural: Sınırlı ehliyetsizin yapacağı işleme yasal temsilcinin katılması zorunluluğu 85
6.4.2.1. Genel olarak 85
6.4.2.2. Yasal temsilcinin rızasını açıklaması 86
6.4.2.2.1. Rızayı gösterecek kişi . 86
6.4.2.2.2. Rızanın açıklanmasının özellikleri . 87
6.4.2.3. İşlemin geçersiz olmasının sonuçları 90
6.4.2.4. Üçüncü kişinin iyiniyetinin etkisi . 91
6.4.3. Ana kuralın istisnası: Sınırlı ehliyetsizin tek başına yapabileceği işlemler 91
6.4.3.1. Karşılıksız kazandırmalar . 91
6.4.3.2. Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar . 93
6.4.3.3. Sınırlı ehliyetsizin temsilci olarak işlem yapması . 94
6.4.4. Sınırlı ehliyetsizin hukuka aykırı fiillerden sorumluluğu 94
6.4.5. Ehliyetin genişletildiği haller . 95
6.4.6. Yasak işlemler 95
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KİŞİLİK HAKKI
7.KİŞİLİK HAKKI-KİŞİNİN KORUNMAYA DEĞER VARLIKLARI VE Kİ-ŞİNİN KORUNMASI 99
7.1. Genel bilgiler ve tanım . 99
7.1.1. Genel bilgiler . 99
7.1.2. Tanım . 99
7.2. Kişinin hakkının İsviçre/Türk Hukukunda düzenleniş biçimi 100
7.3. Kişilik hakkının nitelikleri . 103
7.4. Kişisel varlıkların başlıcaları 104
7.4.1. Hayat, sağlık ve vücut tamlığı . 104
7.4.1.1 Genel olarak . 104
7.4.1.2 Tıbbî müdahaleler 106
7.4.1.3 Organ ve doku aktarması . 113
7.4.1.3.1. Genel olarak 113
7.4.1.3.2. Yaşayan kişilerden organ(ve doku) nakli 114
7.4.1.3.3. Cesetten organ nakli 118
7.4.1.4. Cinsî hayat ve üreme fonksiyonuna müdahaleler . 120
7.4.1.5. Cinsiyet değişiklikleri . 122
7.4.2. Kişinin şeref ve haysiyeti . 130
7.4.2.1. Genel olarak 130
7.4.2.2. Şeref ve haysiyetin ihlali 131
7.4.2.3. Şeref ve haysiyete müdahale ve basın 132
7.4.3. Kişinin hayat alanı . 137
7.4.3.1. Genel olarak 137
7.4.3.2. Kişinin hayat alanları 138
7.4.3.2.1. Kamuya açık alan . 138
7.4.3.2.2. Özel alan 138
7.4.3.2.3. Gizlilik alanı . 138
7.4.3.3. Kişinin hayatının özel ve gizlilik alanına müdahaleler . 139
7.4.3.3.1. Ana kural 139
7.4.3.3.2. Kişinin özel ya da gizlilik alanına müdahalenin hukuka uygunluk şartları . 141
7.4.4. Kişinin resmi üzerindeki hakkı 142
7.4.4.1. Genel olarak . 142
7.4.4.2. Kişinin resminin yayınlanmasının hukuka uygun olduğu hâller . 143
7.4.5. Kişinin, meslek, sanat ve ticaret hayatında (kişiliğin) korunması 144
7.5. Kişiliğin korunması 148
7.5.1. Genel olarak . 148
7.5.2. Kişiliğin hukuki işlem sonucu olan tecavüzlere karşı korunması . 148
7.5.2.1. Ana kural . 149
7.5.2.1.1. Hak ehliyeti yönünden . 149
7.5.2.1.2. Fiil ehliyeti yönünden 150
7.5.2.1.3. Özgürlükler yönünden . 150
7.5.2.2. Ana kuralın istisnası 151
7.5.3. Kişinin sözleşme dışı saldırılara karşı korunması . 152
7.5.3.1. Genel olarak . 152
7.5.3.2. İlke: Tecavüzün hukuka aykırı olması . 152
7.5.3.3. Hukuka aykırılığı gideren haller (hukuka uygunluk sebepleri) 153
7.5.3.3.1. Kişiliğine müdahale edilenin (kişilik hakkı zedelenenin) rızası . 153
7.5.3.3.2. (Daha) Üstün özel yarar 153
7.5.3.3.3. Üstün kamu yararı . 155
7.5.3.3.4. Kanunun verdiği yetki . 155
7.5.4. Kişiliğe tecavüz halinde tanınan davalar . 155
7.5.4.1. Durdurma davası 156
7.5.4.2. Önleme davası . 157
7.5.4.3. Hukuka aykırılığın tespiti davası . 158
7.5.4.4. Vekâletsiz iş görmeden kaynaklanan dava 159
7.5.4.5. Maddî tazminat davası . 161
7.5.4.6. Manevî tazminat davası . 162
7.5.4.6.1. Genel açıklamalar 162
7.5.4.6.2. Manevî tazminat hakkının hayatta devri ve mirasçılara intikali . 165
7.5.5. Kişiliği koruyan davalarda yetkili mahkeme 166
7.5.6. Özel olarak cevap ve düzeltme hakkı . 167
8. KİŞİLERİN ADI . 169
8.1. Tanım ve genel bilgiler . 169
8.2. Adın türleri 169
8.2.1. Kullanılması zorunlu olan haklar 169
8.2.1.1. Özad . 169
8.2.1.2. Soyadı 170
8.2.2. Kullanılması zorunlu olmayan adlar . 170
8.2.2.1. Müstear ad . 170
8.2.2.2. Lakap . 171
8.3. Adın görevleri . 171
8.3.1. Belirtme 171
8.3.1.1. Ayırma yoluyla 171
8.3.1.2. Bağlama yoluyla 171
8.3.1.3. Nitelendirme yoluyla . 171
8.3.2. Düzen sağlama 171
8.3.3. Birlik yaratma . 172
8.4. Adın kazanılması . 172
8.4.1. Özadın kazanılması 172
8.4.2. Soyadının kazanılması . 173
8.4.2.1. Soybağı yoluyla 173
8.4.2.1.1. Ana ve babası evli olan çocuklar 173
8.4.2.1.2. Anası babası evli olmayan çocuklar . 174
8.4.2.1.3. Evlat edinme yoluyla 176
8.4.2.2. Evlenme yoluyla . 177
8.4.2.3. İdari yolla 179
8.4.3. Müstear adın kazanılması 179
8.4.4. Lakabın kazanılması 179
8.5. Adın korunması 179
8.5.1. Genel olarak . 179
8.5.2. Adın korunduğu haller . 180
8.5.2.1. Adın kullanılmasının çekişmeli olması . 180
8.5.2.2. Adın haksız kullanılması 180
8.5.3. Adı koruyan davalar . 181
8.5.3.1. Adın kullanılmasının çekişmeli olması halinde açılacak dava 181
8.5.3.2. Adın haksız kullanılması halinde açılacak davalar . 181
8.5.3.2.1. Durdurma davası 181
8.5.3.2.2. Önleme davası 181
8.5.3.2.3. Maddî tazminat davası . 181
8.5.3.2.4. Manevî tazminat davası 182
8.6. Adın değiştirilmesi . 182
8.6.1. Ana kural: Adın değişmezliği 182
8.6.2. Adın değiştirilmesine imkân veren haklı sebepler . 182
8.6.2.1. Kişisel sebepler . 183
8.6.2.2. Aile ilişkilerinden doğan sebepler 183
8.6.2.3. Ticarî faaliyete ilişkin sebepler . 183
8.6.2.4. Diğer sebepler . 183
8.6.3. Adın değiştirilmesinde usul . 184
8.6.3.1. Yetkili ve görevli mahkeme 184
8.6.3.2. Davacı . 184
8.6.3.3. Davaya katılacak kişiler 185
8.6.3.4. Kayıt . 185
8.6.4. Adın değiştirilmesine itiraz 185
8.6.5. Adın değiştirilmesinin sonuçları 185
8.6.6. Nüfus Hizmetleri Kanunu Geçici m. 8 düzenlemesi . 185
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KİŞİNİN DİĞER KİŞİLERLE VE YERLE İLİŞKİSİ
(Hısımlık ve İkametgâh)
9. HISIMLIK . 189
9.1. Hısımlık kavramı ve türleri 189
9.1.1. Kavram . 189
9.1.2. Türleri . 189
9.2. Kan hısımlığı . 189
9.2.1. Tanım 189
9.2.2. Kan hısımlığının türleri . 189
9.2.2.1. Üstsoy-altsoy hısımlığı 189
9.2.2.2. Yansoy hısımlığı 190
9.2.3. Kan hısımlığının derecesi . 191
9.2.4. Kan hısımlığının önemi . 191
9.3. Kayın hısımlığı 192
9.3.1. Genel açıklama . 192
9.3.2. Kayın hısımlığının kurulması 192
9.3.3. Kayın hısımlığının türleri 193
9.3.4. Kayın hısımlığının derecesi 193
9.3.5. Kayın hısımlığının önemi . 194
9.4. Evlât edinmeden doğan hısımlık . 194
10. YERLEŞİM YERİ 195
10.1. Genel olarak 195
10.2. Yerleşim yerinin tanımı ve yerleşim yerine hâkim olan ilkeler . 195
10.2.1. Tanım . 195
10.2.2. Yerleşim yerine hâkim olan ilkeler 196
10.2.2.1. Yerleşim yerinin tekliği ilkesi . 196
10.2.2.2. Yerleşim yerinin zorunluluğu ilkesi 197
10.2.2.3. Yerleşim yerinin sürekliliği ilkesi . 197
10.3. Yerleşim yerinin türleri . 198
10.3.1. Bağımsız yerleşim yeri 198
10.3.1.1. Sürekli olarak oturma . 198
10.3.1.2. Yerleşme (oturma) niyeti 198
10.3.2. Yasal yerleşim yeri (bağımsız olmayan yerleşim yeri) 199
10.3.2.1. Velâyet altındaki çocuklar 199
10.3.2.2. Vesayet altındaki kişiler 200
BEŞİNCİ BÖLÜM
KİŞİSEL DURUM SİCİLİ
(Şekli Kişiler Hukuku)
11. KİŞİSEL DURUM SİCİLİ 205
11.1. Genel olarak 205
11.2. Nüfus işleri örgütü . 205
11.2.1. Merkez örgütü . 205
11.2.2. Taşra örgütü . 205
11.2.2.1. İller . 205
11.2.2.2. İlçeler 205
11.3. Nüfus kütüklerinin tutulması ve kütüklerin yanlış tutulmasından doğan sorumluluk 206
11.3.1. Nüfus kütüklerinin tutulması 206
11.3.2. Nüfus kütüklerinin yanlış tutulmasından doğan hukukî sorumluluk 206
11.4. Kişisel durum siciline ilişkin genel ilkeler . 206
11.4.1. Sicilin bütünlüğü 206
11.4.2. Nüfus kayıtlarının incelenmesi . 206
11.4.3. Nüfus kayıtlarının ispat gücü 207
11.5. Nüfus kütüklerinin türleri . 207
11.5.1. Doğum kütüğü 207
11.5.2. Ölüm kütüğü ve gaiplik . 208
11.5.3. Yer değiştirme 208
11.5.4. Aile kütüğü . 209
11.5.5. Evlenme kütüğü 210
11.5.6. Boşanma ve evliliğin iptali kütüğü . 210
11.5.7. Tanıma evlât edinme kütüğü 210
11.6. Nüfus kayıtlarının ve kayıtlardaki maddî hataların düzeltilmesi ve iptali 211
11.6.1. Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi 211
11.6.2. Maddî hataların düzeltilmesi . 211
11.7. Nüfus kayıtlarının iptali 211
İKİNCİ KISIM
TÜZEL KİŞİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜZEL KİŞİLERE İLİŞKİN GENEL ESASLAR
1. TÜZEL KİŞİ KAVRAMI 215
1.1. Kavram . 215
1.2. Tüzel kişi kavramının içeriğindeki zorunlu unsurlar 215
1.2.1. Sürekli amaç unsuru . 215
1.2.2. Örgütlenme unsuru 217
1.2.3. Hukuk düzeninin tüzel kişiliği tanıması: Sınırlı sayı ilkesi 218
1.3. Tüzel kişilik perdesinin kaldırılması 219
1.4. Tüzel kişilere ilişkin mevzuat 222
1.4.1. Genel olarak . 222
1.4.2. Dernekler Hukuku Mevzuatı 222
1.4.2.1. Kanunlar . 222
1.4.2.2. Yönetmelikler ve Tebliğler 222
1.4.3. Vakıflar Hukuku Mevzuatı 223
1.4.3.1. Medeni Kanundan Önce Kurulmuş Vakıflar ile İlgili Mevzuat 223
1.4.3.2. Medeni Kanuna Göre Kurulmuş Vakıflar ile İlgili
Mevzuat . 223
2. TÜZEL KİŞİLERİN TARİHSEL TEMELLERİ 224
3. TÜZEL KİŞİLERİN HUKUKİ NİTELİĞİNE İLİŞKİN TEORİLER 228
3.1. Varsayım teorisi 228
3.2. Gerçeklik teorisi 229
3.3. Teorilerin bugünkü hukukumuz açısından anlamı 229
4. TÜZEL KİŞİLERİN ÇEŞİTLERİ. 231
4.1. Kamu hukuku tüzel kişileri . 231
4.2. Özel hukuk tüzel kişileri . 233
4.3. Kamu İktisadi Teşebbüsleri . 237
5. TÜZEL KİŞİLERİN KURULUŞUNA İLİŞKİN TEMEL İLKELER 240
5.1. Çeşitli kuruluş sistemleri . 240
5.1.1. Serbest kuruluş sistemi . 240
5.1.2. Tescil sistemi 241
5.1.3. İzin sistemi 241
5.2. Hukukumuzda tüzel kişilerin kuruluşunda geçerli olan sistem . 242
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 300,00 | 300,00 |
| 2 | 156,00 | 312,00 |
| 3 | 106,00 | 318,00 |
| 6 | 54,00 | 324,00 |
| 9 | 36,67 | 330,00 |
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 300,00 | 300,00 |
| 2 | 156,00 | 312,00 |
| 3 | 106,00 | 318,00 |
| 6 | 54,00 | 324,00 |
| 9 | 36,67 | 330,00 |
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 300,00 | 300,00 |
| 2 | 156,00 | 312,00 |
| 3 | 106,00 | 318,00 |
| 6 | 54,00 | 324,00 |
| 9 | 36,67 | 330,00 |
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 300,00 | 300,00 |
| 2 | 156,00 | 312,00 |
| 3 | 106,00 | 318,00 |
| 6 | 54,00 | 324,00 |
| 9 | 36,67 | 330,00 |
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 300,00 | 300,00 |
| 2 | 156,00 | 312,00 |
| 3 | 106,00 | 318,00 |
| 6 | 54,00 | 324,00 |
| 9 | 36,67 | 330,00 |
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 300,00 | 300,00 |
| 2 | 156,00 | 312,00 |
| 3 | 106,00 | 318,00 |
| 6 | 54,00 | 324,00 |
| 9 | 36,67 | 330,00 |
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 300,00 | 300,00 |
| 2 | - | - |
| 3 | - | - |
| 6 | - | - |
| 9 | - | - |